Ćwiczenia oddechoweCelem ćwiczeń oddechowych jest wyuczenie prawidłowego toru oddechowego - żebrowo-brzusznego, który będzie stanowił właściwe podparcie w procesie mowy. Ponadto ćwiczenia te doprowadzą do wyuczenia się panowania nad oddechem i regulowania częstotliwości oddechów podczas mówienia. Pozwolą także na zapanowanie nad oddechem podczas jednej, długiej wypowiedzi, a przede wszystkim skupią się na niwelowaniu nieprawidłowych nawyków, wyuczonych w procesie rozwoju dziecka. Dodatkowo systematyczne ćwiczenia zwiększą pojemność płuc dziecka, co ma pozytywne aspekty nie tylko w kontekście terapii logopedycznej, ale także w ogólnym rozwoju malucha.
Podczas wykonywania ćwiczeń należy zwrócić szczególną uwagę na indywidualne predyspozycje dziecka. Każde dziecko jest inne i w różny sposób wykonuje podobne ćwiczenia. Ważne, aby skupić się jedynie na tym, czy ćwiczenia wykonywane są w prawidłowy sposób i nie porównywać osiągnięć jednego dziecka do drugiego, a każdemu z podopiecznych dać czas na indywidualne realizowania postępów. Oczywiście wyraźne różnice w terapii powinny zwrócić uwagę opiekuna, i skłonić do zasięgnięcia porady specjalisty, który zadecyduje, czy istnieje przeszkoda w realizowanej terapii, czy też jest to wynik indywidualnych predyspozycji dziecka.
Puszczanie statków
Do miski lub wanny nalej wody. Na tafli wody ustaw kilka statków (zabawek lub wykonanych z papieru). Zadaniem dziecka jest przepchnięcie statków z jednej strony „jeziora” na drugą, jedynie w nie dmuchając. Inną wersją tej zabawy są wyścigi statków. Dwoje dzieci staje po jednej stronie zbiornika z wodą. Każde z nich posiada własny statek. Na sygnał dzieci zaczynają dmuchać – każde w swój statek. Wygrywa to dziecko, którego statek szybciej dopłynie do drugiego brzegu.
Wyścigi piłeczek
Do wykonania ćwiczenia potrzebne będą piłeczki pingpongowe. Każde dziecko otrzymuje swoją piłeczkę. Dzieci ustawiają się obok siebie wzdłuż stołu. Piłeczkę kładzie nieruchomo przed sobą. Zadaniem dziecka jest dmuchać w piłeczkę jak najmocniej. Wygrywa dziecko, któremu uda się najszybciej przepchnąć piłeczkę na koniec stołu.
Tor przeszkód
Do wykonania zadania potrzebne będą piłeczki pingpongowe oraz kilka deseczek lub innych przedmiotów, z których można wykonać tor przeszkód. Piłeczkę układamy
na początku toru przeszkód. Zadaniem dziecka jest dmuchać w piłeczkę w taki sposób,
by przetoczyła się z jednego końca toru przeszkód na drugi.
Zabawy z balonikiem
Do wykonania ćwiczeń potrzebne będą balony. Zadaniem dziecka będzie nadmuchanie balona. Następnie dziecko łapie końcówkę balona i powoli wypuszcza z niego powietrze, jednocześnie samemu naśladując odgłos uchodzącego powietrza: „ssssssssss”.
Zabawa z wiatraczkiem
Do wykonania ćwiczenia potrzebny będzie wiatraczek dla dzieci. Zadaniem dziecka jest dmuchanie na wiatraczek w taki sposób, by jak najdłużej utrzymać go w ruchu.
Zabawa z bańkami mydlanymi
Do wykonania ćwiczenia potrzebne będą bańki mydlane. Zadaniem dziecka jest dmuchanie w taki sposób, by stworzyć jak największą ilość baniek.
Zabawa ze świeczką
Zabawę można wykonywać tylko w obecności dorosłych. Zadaniem dziecka jest dmuchanie na świeczkę w taki sposób, by nie zdmuchnąć płomienia.
Zabawa z kulkami
Do wykonania ćwiczenia potrzebna będzie rurka do napojów, 2 grube sznury (lub na przykład grube sznurówki) i styropianowe kulki. Kulki rozkładamy na stole. Ze sznurków tworzymy tor. Zadaniem dziecka jest przepchnięcie rozsypanych kulek styropianowych z jednego końca toru na drugi poprzez dmuchanie w rureczkę.
Zabawa z piórkiem
Do wykonania ćwiczenia potrzebne będzie piórko. Każde dziecko dostaje swoje piórko. Zadaniem dzieci jest dmuchanie w piórko w taki sposób, by jak najdłużej utrzymało się
w powietrzu. Zabawę tę można wykonać w formie zawodów – wygrywa dziecko, którego piórko jako ostatnie spadnie na podłogę.
Patyczek do dmuchania
Do wykonania ćwiczenia potrzebny będzie patyk, mniej więcej około 50 cm długości, sznureczki, kolorowe kawałki papieru, piórka, folia aluminiowa. Sznureczki przywiązujemy obok siebie wzdłuż całej długości patyka. Na każdym z nich zawieszamy dowolne elementy – piórka, skrawki papieru, kawałki folii. Można również zawiesić na nich wycięte z papieru chmurki, które będą poruszać się po niebie. Dziecko łapie patyk w dwie ręce. Jego zadaniem jest dmuchać od jednej do drugiej strony patyka w taki sposób,
by elementy na nim zawieszone poruszały się. Doskonałą zachętą do wykonywania tego ćwiczenia jest zachęcenie dziecka, by wykonało przyrząd do ćwiczeń razem z nami. Dzięki temu zabawa przyczyni się również do ogólnego rozwoju dziecka i pobudzenia kreatywności.
Wodne kształty
Na dużym, płaskim talerzu rozlewamy odrobinę wody. Zadaniem dziecka jest dmuchać
na wodę i obserwować, jakie tworzy kształty i w jaki sposób rozkładają się na talerzu krople wody, a następnie opowiedzieć, co to dziecku przypomina. Zabawa poza prawidłowym oddechem rozwija również kreatywność dziecka.
Oddechem malowane
Do wykonania ćwiczenia potrzebne będą kartki z bloku technicznego, woda, farby oraz rurka. Na kartce dziecko robi plamę z wody, wymieszanej z ulubionym kolorem farby. Następnie, dmuchając w rurkę, tworzy z wodnej plamy dowolny obrazek, o którym
na końcu ćwiczenia może opowiedzieć.
Uciekające piłeczki
Na końcu stołu przymocowujemy wiaderko lub miseczkę. Na stole rozkładamy kolorowe kulki. Zadaniem dziecka jest dmuchanie w kulki w taki sposób, by wszystkie wpadły
do wiaderka, ale też w taki sposób, by żadna przy tym nie upadła na ziemię. Jeżeli piłeczka upadnie, podnosimy ją i dmuchamy do skutku, aż wszystkie kolorowe kulki znajdą się w wiaderku.
Proste ćwiczenia na co dzień:
ustaw dziecko przed lustrem i chuchajcie na nie razem, tworząc różne wzory;
chuchajcie z dzieckiem w dłonie, tak jakbyście je ogrzewali po zabawie na mrozie;
poproś dziecko, by sprawdziło, jak daleko do wewnątrz ust dosięgnie językiem, przejeżdżając nim od nasady zębów do tyłu po podniebieniu;
baw się z dzieckiem w różne miny: szeroki uśmiech, smutna mina, dzióbek, grymas twarzy itd.;
poproś dziecko, by delikatnie przygryzało brzegi języka, tak jakby chciało go rozszerzyć;
poproś dziecko, by na przemian zwijało język w rureczkę i prostowało;
poproś dziecko, by wysuwało i chowało język jak żabka, która chce złapać muchę;
poproś dziecko, by spróbowało dotknąć językiem nosa, a następnie brody;
podczas spacerów proponuj dziecku wąchanie kwiatów, uważaj by wdech i wydech wykonywało nosem;
podczas spacerów zachęcaj dziecko do wyłapywania, nazywania i naśladowania dźwięków otoczenia, np. przejeżdżającej karetki pogotowia, szumiących drzew, padającego deszczu, przejeżdżających samochodów, śpiewających ptaków, szczekających psów itd.;
zachęcaj dziecko do grania na instrumentach dętych np. flecie, trąbce – nie musi to być profesjonalna nauka, a zabawa muzyką;
zachęcaj dziecko do otwierania ust jak najszerzej to możliwe podczas ziewania;
zachęcaj dziecko, by wysuwało z buzi na zmianę szeroki i wąski język;
poproś dziecko, by naśladowało złego psa: wargi uniesione, widać zęby;
poproś dziecko, by naśladowało w jaki sposób żuje gumę;
pozwól dziecku zlizać językiem resztki jedzenia z talerza.